Johanna Janssen-Jansen 57 jaar

Geboren 9 februari 1912 te Wijchen
Overleden 17 september 1944 Nijmegen
Woonplaats ten tijde van overlijden: Kasteellaan Wijchen
Begraven: Wijchen

Bron: Toon Janssen, Marga Seinen-van Zoest (kleindochter), Johanna (kleindochter), Liberation Route Europe (foto Afro Amerikaanse Soldaten)

Johanna (Anna) Janssen-Jansen dochter van Theodorus Jansen (klompenmaker) en ????.
Echtgenote van Marinus Janssen, met wie ze in 1916 getrouwd is.

Zij kregen zeven kinderen:
– Petronella Johanna Janssen (Nel) 6-9-1917 / 15-3-2008
– Johanna Gertruda Janssen (An) 28-12-1918 / 6-4-2001
– Lamberta Hendrika Janssen (Bets) 3-4-1920 / 29-5-2014
– Johannes Theodorus Janssen (The) 15-9-1921 / 8-8-1999
– Johannes Lambertus Janssen (Jo) 17-12-1923 / ?-?-????
– Maria Theresa Janssen (Riet) 17-11-1925 / 24-11-2006
– Henrica Josephina Janssen (Rika) 124-3-1929 / 22-2-1991

Het gezin Janssen woonde sinds 1932 in het huis aan de Zandstraat A 138 te Wijchen. Dit wordt later Kasteellaan A 132, en op 1 januari 1955 wederom omgenummerd naar Kasteellaan 48 met een tweede woonhuis eraan: nummer 50.

Na acht vredige jaren op de Kasteellaan begint ook voor de familie Janssen de Tweede Wereldoorlog. De eerste vier jaar tot augustus 1944 komen ze er behoorlijk goed vanaf. Alleen Albert Teunissen, de verloofde van Bets, zit sinds enkele maanden ondergedoken. Wellicht om aan de verplichte ‘Arbeitseinsatz’ in Duitsland te ontkomen.

Op 6 juni 1944 vinden de landingen bij Normandië plaats, ook wel bekend als D-Day, en begint de bevrijding van Europa. De opmars gaat gestaag, maar nog
niet snel genoeg. De Geallieerden hebben havens nodig en azen op de haven van Antwerpen. De Duitsers reageren hierop door vanuit de omgeving van Zwolle honderden V1’s (Vergeltungswaffen 1) af te vuren, met als doel Antwerpen.

Ook boven Nijmegen en Wijchen worden ze met regelmaat gehoord wanneer ze over komen “brommen”. Mensen doen dan snel een schietgebedje: “Heer laat de motor NIET uitgaan, laat hem nog een stukje verder vliegen”. Men wist wanneer de motor stopte dit monster naar beneden zou komen en dood en verderf zou zaaien. Op een enkele V1 na, die neerstort in de omgeving van Wijchen, is het nog steeds relatief veilig.

Zes van de zeven kinderen van de familie Janssen in de tuin voor de woning aan de Kasteellaan 48 in Wijchen.

Daags voor het begin van de bevrijding van Nederland, Operatie Market Garden, op 16 september 1944, wordt het huis en tuin van de familie Janssen getroffen door een verdwaalde Duitse artilleriegranaat. Waarschijnlijk afkomstig van het Duitse afweergeschut in Heumen. De granaat veroorzaakt een enorme ravage en er vallen Drie zwaargewonden, die via de toegesnelde dokter Klop meteen in een Duitse auto naar het St Canisius ziekenhuis in Nijmegen worden gebracht.

Terwijl Anna, Albert en Nel vechten voor hun leven, vinden op 17 september de landingen bij Eindhoven, Grave, Nederasselt, Groesbeek en Oosterbeek plaats. Anna (57) overlijdt op 17 september 1944 om 12.05 uur aan haar verwonding. Ze heeft een granaatscherf in haar hoofd gekregen. Op de dag dat Anna overlijdt begint de bevrijding van Nederland. En terwijl Anna als engel naar de hemel opstijgt, dalen er bij Grave en Nederasselt duizenden Amerikaanse engelen van de 82e
Air Borne Division aan parachutes uit de hemel neer op aarde. Op 21 september 1944 wordt Anna begraven op de Rooms Katholieke begraafplaats van de Antonius Abt kerk te Wijchen.

Bakkersknecht Albert Teunissen (23), die samenwoont met zijn verloofde Bets Janssen en inwonen bij haar ouders, overlijdt drie weken later op 10 oktober 1944 om 22.00 uur aan zijn verwondingen.

Lees hier zijn verhaal.

Dochter Nel Janssen (27), die net thuis kwam van haar werk, raakte zwaar gewond aan haar arm (slagaderlijke bloeding) en aan haar rechterhand en vingers. Ze kon na drie weken het ziekenhuis weer verlaten. Ze verliest uiteindelijk een stuk van haar middelvinger. Nel heeft haar leven lang last gehad van haar “vinger” ze had last van fantoompijn. Nel, geboren op 6 september 1917 te Wijchen. Trouwt na de oorlog met ???? van Zoest en gaat wonen aan de Baron D’Osystraat 21. Daar is ze de overbuurvrouw van de familie Kleijn die hun zoon, Jantje Kleijn 13 jaar oud, verloren bij het bombardement in Nijmegen op 22 februari 1944. Hierbij raakte hun dochter Mien zwaar gewond. 4 huizen naast Nel op nummer 31 woont Annie Reijs met haar man en kinderen. Annie verloor haar arm bij een bombardement op 1 september 1944 op de spoorbrug van Niftrik. Haar vader, moeder, zus Dien (18) en zusje Marianneke (6) kwamen hier bij om het leven. Nel en haar man kregen 7 kinderen Johanna, Ria, Gerda, Jan, en tweeling Rinus & Elly en Marga.

1
2

(1) Een van de bomscherven (4 cm) die uit de arm van Nel verwijdert is. Deze is in het bezit van Marga, haar dochter (2). Nel en haar man op hun trouwdag.

Man van Johanna Janssen met een van zijn kinderen voor de woning aan de Kasteelleen A 132 voor de oorlog
De woning na de oorlog en inmiddels nummer 48/50. Duidelijk is de lijn te zien bij de bovenramen waar de woning verhoogd is.
Kasteellaan nummer 48, vandaag de dag (2023)

Bets, de verloofde van Albert die ongetrouwd blijft, blijft tot haar dood in 2014 in het ouderlijke huis wonen,

Thé Janssen is van 22 juli 1940 tot en met september 1944 plaatselijk bureauhouder te Wijchen bij de Distributie. Hij blijft hier werken tot de bevrijding van Wijchen. Vanaf september 1944 is hij als klerk werkzaam in het gemeentehuis van Wijchen. Thé heeft twee brieven geschreven die een perfecte weergave zijn van de gebeurtenissen op 16 en 17 september 1944. The is drager van de Eremedaille in de Orde van Oranje Nassau in goud.

Pastoor van den Berg zegent, voor het huis van de fam., Janssen, een Nederlandse Militair. Dit zal net voor mei 1940 zijn geweest
Afro Amerikaanse Militairen tijdens het verladen van munitie die overal langs de wegen, ook langs de Kasteellaan, in Wijchen waren opgeslagen.

Thé schrijft op 18 mei 1945 een briefkaart aan de familie van Riet van Laer

Gelukkig is den oorlog hier afgelopen en naar wij dan vernemen is bij jullie alles goed.

Ons is een groot verlies overkomen. ‘s-Avonds voor de bevrijding, ± half acht, kwam een blindganger van het Duitse afweergeschut in ons huis. Moeder, Nelly en de verloofde van Bets werden zwaar gewond en per Duitse wagen naar het ziekenhuis te Nijmegen vervoerd.

Moeder is 17 sept. tijdens de landing der parachutisten en de gevechten om Nijmegen te Nijmegen overleden, zonder bij kennis geweest te zijn. Nelly is 3 weken in het ziekenhuis gebleven, steeds onder granaatvuur.

De verloofde van Bets was zo zwaar gewond, dat hij 10 okt. is overleden. Nelly is weer goed beter, alleen de rechter middelvinger is stijf gebleven. Wij zijn dus zwaar getroffen. Alleen vader, Bets en Jo zijn bij het sterven van moeder tegenwoordig geweest.

Wij konden niet meer naar Nijmegen, daar alles versperd was. De slaapkamer van mij en Jo, en de keuken waren erg beschadigd en de scherven zijn bijna door het hele huis gegaan.

Oom is er wonder boven wonder goed afgekomen, hij stond juist tussen de scherven in. Wij maken het allen verder zeer goed. Vader werkt nog steeds en Jo is als vrijwilliger in het leger gegaan. Het is een flink soldaat. Ik, Thé, ben als ambtenaar op het gemeentehuis.

Bets en Riet hebben het zeer druk met naaiwerk. Dit is dan het voornaamste nieuws. Zodra de mogelijkheid bestaat zal ik een uitvoerige brief schrijven.

Als Riet kan, laat ze dan voor enige weken overkomen. Wel krijgen we ook nog een kleiner kind van ± 10 jaar, maar wanneer dit komt is nog niet bekend.

Ik wens U namens allen het allerbeste en hoop dat spoedig alles weer op zijn oud zal zijn. Vele groeten van ons allen.

In Wijchen is verder niets gebeurd, dus die praatjes zijn niet waar.

Op 26 juni 1945 schrijft hij een brief aan Riet van Laer en familie

Zaterdag, 16 sept. ± 7,30 sloeg die vervloekte Duitse granaat in. Vader, Jo en ik hadden ‘s middags, achter in de tuin een schuilkelder gemaakt. ‘s Avonds begon het afweergeschut te schieten.

Moeder zei nog, als het te bar wordt kunnen we de kelder in en liep toen met oom, Nelly en de verloofde van Bets, die juist binnengekomen was, naar achteren. Zij waren juist achter in de gang toen de granaat insloeg. De scherven vlogen naar alle kanten.

Moeder en Albert werden beiden onder het puin bedolven en Nelly kreeg enkele scherven in haar arm. Eerst dachten we dat het huis in brand stond zo’n stofwolk steeg er op, doch spoedig deden we een andere ontdekking. Moeder werd bewusteloos onder het puin uitgehaald, Albert eveneens doch deze kwam weer vlug bij.

De priester kwam en gaf moeder de laatste H. Sacramenten. Nelly was zelf nog naar den dokter gelopen en werd daar verbonden. Alle drie moesten naar het ziekenhuis te Nijmegen vervoerd worden en er was niets anders dan een Duitse wagen.

Vader ging mee naar Nijmegen en zo ging moeder ons voor goed verlaten. Wie had dat kunnen denken. Van slapen kwam niets en vol spanning werd gewacht op den dokter. Deze kwam midden in de nacht met de boodschap dat moeder verloren zou zijn, dat Nelly het wel halen zou en dat de dokters reeds uren met Albert aan het opereren waren. ‘s Morgens heel vroeg vertrok Bets en Jo naar Nijmegen.

Tegen 10 uur kwam bericht dat moeke op sterven lag en dat wij allen moesten komen. Even voor vertrek kwamen de Engelsen jagers opzetten. Overal werd luchtalarm gegeven, zodat wij niet konden vertrekken. De invasie was begonnen. Alle bruggen in de buurt, de verkeerswegen en Nijmegen werden onder vuur genomen.

De schrik had ons te pakken en wij vluchtten allen in de schuilkelder. Een half uur later kwamen de transport vliegtuigen met parachutisten en gliders. Dit was een schitterend gezicht. Duizenden Amerikanen zweefden in de lucht aan parachutes van allerlei kleur. Het Duits afweergeschut ging geweldig te keer Horen en zien verging.

Gelukkig bleef de brug bij Grave gespaard, zodat de parachutisten verbinding hielden. Na den middag kwam het bericht dat moeke overleden was, zonder tot bewustzijn gekomen te zijn. U begrijpt, wat er in ons omging. Vader, Bets en Jo konden niet meer naar huis komen. Nijmegen leek een hel. De granaten vlogen van en naar alle kanten.

Maandag avond zagen ze kans naar huis te komen. Inmiddels stond alles vol tanks en colonnes. Er was bijna geen doorkomen. Steeds waren er hevige luchtslagen en tientallen vliegtuigen werden naar beneden geschoten.

De Duitsers waren inmiddels uit Wijchen vertrokken, doch voor hun vertrek staken zij het St. Josephgesticht in brand. Vanaf dinsdag kwam alles vol Amerikaanse en Engelse troepen te liggen. Ons werk was nu voor de begrafenis van moeke te zorgen. Gelukkig stelde “Vrij Nederland” een wagen ter beschikking om moeke op te halen. Donderdag had de begrafenis plaats.

Moeke was voorgoed van ons heengegaan. Nelly leefde weer op, doch met Albert was het nog niets. 10 oktober is hij aan de gevolgen overleden. Dit was weer een harde slag voor ons. Zijn vader (moeder was reeds overleden) en zijn familie woonden in Zuid Limburg en konden onmogelijk komen.

Hij was hier in Wijchen ondergedoken. Dus niemand van zijn familie kon bij de begrafenis aanwezig zijn. Zijn lijk is door de Engelsen, die bij ons ingekwartierd waren, naar Wijchen gehaald.

De bevrijding is voor ons anders uitgevallen als we gedacht hadden. Nu ga ik weer een tijdje terug. Toen de gevechten om Nijmegen begonnen waren stroomde het vluchtelingen naar Wijchen. De wegen zaten vol van deze stumpers.

Wijchen herbergde meer dan 10.000 évacuees. Alles zat vol mensen. Toen kwam de inkwartiering van militairen. Wijchen werd tevens opslagplaats van munitie en andere grondstoffen. Tot op heden kunnen wij bijna niet meer op straat zien.

Voor ons huis liggen nog stapels. Eerst kregen wij Amerikanen ingekwartierd, voor een paar dagen. De Afro Amerikaanse soldaten werkten in de munitie. Het was een mooi gezicht deze afro Amerikaanse soldaten te zien werken.

Met al ons ellende moesten we soms lachen. Een week of zes hebben we Engelsen op zolder gehad. Reuze jongens waren dit. Verschillende keren zijn ze nog terug geweest en met enkele staan we nog in correspondentie. Deze Engelsen werden vervangen door Canadezen die we 3 maanden in huis hielden.

We konden zeer goed met hen opschieten. Ook deze komen geregeld op bezoek. Zoal u ook ondervonden hebt bleef het front stil liggen. Iedere dag schoten de kanonnen, dat de ruiten stonden te rammelen. Tot overmaat van ramp kwamen de V1 ook nog over.

Als u ze ook gehoord hebt hoef ik hier verder niet over te schrijven. Het waren verschrikkelijke dingen. Iedereen was er bang voor.

Gelukkig is er niet een in Wijchen gevallen, wel in de omgeving. Bij de verloofde van Nelly in Lith is het huis bijna geheel vernield door een vliegende bom.

Na het offensief bij Nijmegen in begin februari kwam er in Wijchen een krijgsgevangenkamp van Duitsers. Dagelijks werden er duizenden per trein verder vervoerd. Iedere morgen kwamen ze lopend langs ons huis. Het duurde soms langer dan een 1/2 uur voordat zij voorbij waren.

U begrijpt dat er veel publiek stond te kijken. Dit vonden we het mooist van allen. Ook hebben we enkele beulen uit de concentratiekampen gezien. Deze werden door de Duitsers zelf toegetakeld dat ze bijna niet meer vooruit konden.

Honderden mensen stonden dagelijks voor het kamp om de vangst te bekijken. En iedereen had lol, dat begrijpt u. Momenteel zijn bijna alle soldaten weg. Toch hebben we nog inkwartiering van 3 Engelsen.

Zoals ik u reeds eerder berichtte is Jo als vrijwilliger in het leger gegaan. Vader was er in het begin erg op tegen maar eindelijk gaf hij toestemming. In Brussel heeft hij de opleiding gehad en vandaar ging hij naar Duitsland.

Nu zit hij weer in Brabant. Misschien komt hij nog wel eens in de buurt van R’dam. De meisjes hebben het zeer druk met naaien. Vanaf september ben ik (Thé) op het gemeentehuis werkzaam als klerk. Dat staat mij beter aan als het werk op de distributie. Oom maakt het nog uitstekend en tante Trui ook. Ik geloof dat mijn nieuws inmiddels op is, dus zit er niets anders op dan te eindigen.

Ik hoop dat U allen het nog uitstekend maakt. Velen groeten namens allen.

Rinus en Johanna Janssen.

Marga en Johanna, dochters van Nel en kleindochters van Rinus en Johanna (2023).